Minggu, 31 Oktober 2021 (22 Dung Trinitatis)






Minggu, 31 Oktober 2021 (22 Dung Trinitatis)

Evangelium : Rom 1:16-17



BARITA NAULI NAPAIMBARUHON



I. PATUJOLO

Ia turpuk on ndang holan mansai tarbarita, alai mansai ringkot do di ngolu hakristenon. Sian sudut pandang sejarah, marhite turpuk on adong sada hamubaon di Martin Luther, tokoh reformasi huria, hatiha abad pa-16. Dung sadia leleng ibana mangalului hasintongan diadopan ni Debata marhite ulaon na denggan alai ndang jumpangsa sada kepastian dohot hadameon, ujungna disadari ibana ia hasintongan i holan silehonlehon ni Debata sambing doi tu angka pardosa na manghaporseai Jesus Kristus. Ima na nidokna hasintongan marhite haporseaon.

Molo sian sudut pandang teologi, pangantuison taringot hasintongan marhite haporseaon, on do na secara mandasor mambedahon hita na Protestan sian sekte Judaisme, Roma Katolik, nang ugamo na asing. Hira sude do angka ahli tologi protestan sapandapot turpuk na gabe unok ni buku Rom. Hagogok ni barita las ni roha (Injil/ evangelium) na pineop ni ap. Paulus tarida sian pandohanna “ ai hagogoon ni Debata do i paluahon nasa na porsea, halak Jahudi jumolo, dung i dohot do halak Gorik.” Evangelium dang mambahen na marsahit gabe malum, manang mambahen na pogos gabe mamora, songon na godang pangantusion ni jolma uju i (pat. Gal 1: 6-10). I ma kritik ni ap. Paulus di angka jolma na mameop pangantusion na lipe. Nang diparngoluan hakristenon sisonari pe, sai adong dope pangantusin na songon i, marugamo, marhaporseaon alai maninghuthon selera, manang ingkon sesuai tu rohana.

II. HATORANGAN.

Adong dua prinsip sian panindangion ni ap. Paulus di turpuk on, parjolo ia barita las ni roha (Injil/ Evangelium, Jun. Euanggelion = good message) i do hagogoon ni Debata. Hata “hagogoon” (Ing. Power; Jun. Dunamis = mighty, miracle, power, ability). Jadi ia barita las ni roha/ barita na uli i do hagogoon ni Debata. Boasa didok hagogoon ni Debata? Ala dibagasan Evangelium i, dipapatar Debata hahuasoonNa na mangatasi pingkiran ni hajolmaon, marhite na manongos AnakNa Tuhan Jesus, na tardok 100 % Debata; jala 100 % jolma. (pat. Rom 1: 3-4). Sada pamingkirion na so dapot akal ni jolma na dihaportibion, ai nasa na denggan na binahen ni Debata, bangkol tarjalo hajolmaon portibi. Jadi asing ni barita panompaon, dipangke Debata do Evangelium i papatarhon huasoNa. Marhite Evangelium i, singkop ma Debata papatarhon HadebataonNa.

Ayat 16, molo dibahasa Indonesia, adong “kata sambung ‘sebab’ (sebab aku mempunyai keyakinan.........”, hata on laho patuduhon alasan na ingkon borhat ibana tu huta Rom laho marbarita nauli. Asing ni alasan na ingkon gohanna utangna tu donganna Jahudi dohot na so Jahudi marhite marbarita na uli (1;14), alai adong sada alasan nai, i ma: haporseaon na togu di Evangelium/barita na uli ni Kristus i (16,a.) secara harfiah “sebab aku tidak malu terhadap Injil (ndang na huhailahon barita na uli i).

Boasa ndang dihahilaon ibana barita na uli i? ala boi sajo do adong situasi nang kondisi mambahen sadasada jolma maila maradophon Evangelium i/ Injil. Hea do dipaingot Tuhan Jesus angka siseanNa unang maila nasida maradophon Ibana nang HataNa (Mark 8:38). Suang songon i ap Paulus mamodai anak partondionna songon sada pangula na so tarila, na padalanhon hata hasintongan i tigortigor (II Tim 2: 15).

Maila, nilapatan patuduhon parniahapan sasahalak (secara psikologis). Adong juo do jolma na maila patolhashon na hinaporseaanna di adopan torop jolma na asing. Ra adong anggapanna ia barita na uli mansai sederhana, bahkan gabe sada hal na maol dapot roha. Memang molo mangihuthon Jahudi, didok do Evangelium i “pargasipan”, jala “haotoon” di sipelebegu. Dang dapot roha ni Jahudi, cara ni Jesus laho paluahon portibi on nang angka pardosa marhite hamamateNa di hau pinorsilang (Mat.27:40; Luk 23: 37,39). Manang dang tarjalo sipelebegu sada pribadi na dianggap dewa na gabe jolma, alai ingkon mate marlea di hau pinorsilang i. Tuhan Jesus nang ap. Paulus mamodai angka siseanNa nang tu halak kristen sisonari, unang maila mamaritahon barita na uli, jala justru ingkon dipadalan tigortigor. Nang pe hinorhon ni i boi sajo do adong resiko, na mengancam ngolu dna.

Mangihuthon ap. Paulus, mamaritahon barita na uli sahat tu huta Rom, sada tantangan na imbaru jala balga. Dang hea dope ibana mandege tano Rom, alai tung balga do rohana pasahathon barita na uli tu luat i. Huta Rom na targoar ibukota harajaon Romawi ujui, on ma sada huta pamusatan ni angka kebudayaan (adat hasomalan), ekonomi nang haugamaon. Torop do angka pande bisuk di luat on, na mamora jala angka na marpengaruh. Molo nibandinghon tu angka huta na asing, na so sadia dope martimbanghon huta on, godang do na manulak barita na uli sahat tu na manggosa angka parbarita nauli. Lam beha muse ma molo di huta Rom, boi dipastihon lam balga do nang tantangan i. Alai boasa sai margogo ibana ingkon pasahathon barita na uli i tu huta Rom, alusna: ala porsea ibana di Evangelium/ barita na uli i.

Diboto ap. Paulus do sangkap hatuaon ni Debata sian mulanai, ditongos Debata pe Patik i nang angka panurirang, asa adong do dalan manogunogu asa uli jala denggan pangalaho ni bangsoNa. Alai ndang adong na tolap laho mangulahon angka patik i. Ido alana umbahen ditongos Debata sandiri Anak HaholonganNa i Tuhan Jesus tu portibi on, laho manggohi Patik i nang na sinuriranghon ni angka panurirang. Dihaholongi ap. Paulus do donganna Jahudi, ala ibana pe sian horong Jahudi na panatik hian do. On ma utangna, na ingkon gararonna marhite na marbarita nauli ibana (Rom 1:14), hape evangelium i do na sinurirangkon ni angka panurirang jala na pinatuduhon ni Patik i.

Suang songon i ma, ia Evangelium i na gabe hagogoon ni Debata laho paluahon halak Gorik nang bangso na leban. Sian on boi nilapatan, ia Evangelium i ndang terbatas holan tu halak Jahudi alai dohot do nang bangso na leban na olo porsea di Kristus i. Jala haporseaon i ndang na ro sian dirini jolma i (pat. Ajaran Arminianisme yang menitikberatkan pada kehendak bebas manusia), naung jumolo do mangula huaso ni Debata marhite Evangelium i asa ungkap roha nang haporseaon ni jolma i manghaporseai Debata. Naung jumolo do Tondi Porbadia mangalehon sada haimbaruon ni ngolu di jolma i asa gabe ditanda jolma i dirina na gok dosa, dungi olo marhamubaon jala manghaporseai Sipalua i.

Ulaon parbaritanaulion ndang holan sekedar “informasi manang inspirasi”, alai “transformasi”. Ia ulaon pararathon barita na uli i ndang sekedar mambahen haluaon gabe sada kemungkinan, alai tong do boi manghorhon sada pengaruh jala manontuhon haluaon ni angka na tarpillit i. Haluaon ni sasahalak gabe sada bukti paboa ibana jolma na tarpillit, jala dibagasan Evangelium i, adong huaso na paluahon, songon na nidok ni ap. Paulus di 1 tes 1: 4-5 “Ai huboto hami do, ale angka dongan na hinaholongan ni Debata: angka naung tarpillit do hamu. Ai ndada marhitehite hata sambing ro barita na uli, na hupaboa hami tu hamu, tung mardongan hagogoon do dohot Tondi Parbadia.......”

Hagogoon ni Debata na paluahon on dijalo sasahalak marhite haporseaon. Ala marhite haporseaon do nijalo haluaon o, i do umbahen ndang adong be na boi mangambati ulaon parbaritanaulion i, manang faktor rasial, ekonomi, kultural, politik, dna. Aut sura haluaon i holan marhite Patik, holan Jahudi ma na malua, molo haluaon i marhite filsafat, holan Junani ma na malua, molo haluaon i marhite hapistaran dohot hamoraon, beha ma haluaon ni angka napogos? Alai mauliate ma di Debata naung paradehon haluaon ni tu saluhut jolma nang portibi on, na so dibatasi unsur budaya, ekonomi, politik, sosial dna.

III. Hahonaan

Ngolu ni hakristenonta sai tong do mangadopi ragam ni tantangan, siala ni i boi do taidentikhon tu sada perjuangan/ partontangan mangadopi sumbia ni portibi on. Ragam nuaeng on hataridaan ni huaso ni sibolis na mangela angka na porsea i. Boi do tarida marhite ela-ela asa mardebatahon na adong di portibi on, mammon, huaso portibi, angka na hisapon di jabatan, dna. Saluhutna i boi do gabe jorgong manang dalan asa gabe manimbil angka siihuthon Kristus sian haporseaonna tu Tuhan i. molo golom riaria do haporseaonna maradophon Evangelium i, tung talpe do nasida gabe dao sian Tuhan i.

Ngolu ni hakristenon na so gomos maniop hasintongan ni barita na uli i, boi do pinatudos songon umpama ni Tuhan Jesus na di Lukas 6:49 ia angka na umbege hata ni Debata, alai ndang diulahon, tudos ma i tu halak sipajongjong jabu di tano, so marhaojahan tu batu; ditondong batang aek ma i, jadi manigor marumpak ma, pola tung marongso. Saonari on tung godang do halak Kristen gabe lilu haporseaonna hinorhon ni angka pangajarion na lipe sian hasintongan ni hata ni Tuhan i. Nunga sai adong sian halak Kristen uju mangadopi pangunjunan, dang tu Tuhan i mangalualu, alai tu angka datu manang paranormal. Tu angka jolma na songon i ma ingkon lam marsitutu angka parhobas ni huria ni Tuhan i laho mangajari, manungkoli haporseaon nasida unang gabe lam lilu, lam dao sian Tuhan i. I do sada tugas parhalado ni Tuhan i, laho manogunogu huhut mamodai dibagasan serep ni roha.

Ingkon sai marsihohot do hita di haporseaon di Tuhan i, di hagogoon ni barita nauli naung tapeop i. unang golom riaria. Sapala naung taundukhon gabe sisean ni Tuhan i, ingkon marsitutu jala satia hita unduk di hagogoon ni Tuhan i. Nang pe songon babiat panoro na sai mangalului angka na naeng polgahonna sibolis i, pos ma rohanta ndang margogo i molo mian hita dibagasan Tondi ni Debata. Sinjata ni Tondi Porbadia marhite Hata ni Debata/ Evangelium i, ido na boi pamonanghon hita mangalo nasa sumbia ni sibolis i. Asa songon ap. Paulus hita na sai marsihohot di hagogoon ni Evangelium.
Next Post Previous Post
No Comment
Add Comment
comment url

Baca selengkapnya disini ya